Phong cách sân vườn Nhật Bản

Khu vườn Nhật Bản là kết tinh của văn hóa, lối sống, vẻ đẹp thẩm mỹ đậm chất Á Đông. Những khu vườn được ví như những món quà kỳ diệu mang đến không khí yên ả, thanh bình cho ngôi nhà hiện đại không chỉ ở Nhật mà nhiều nơi trên thế giới.

Nếu bạn có diện tích vườn khá rộng và yêu thích cảm giác tĩnh tâm, thiền định thì khu vườn phong cách Nhật Bản là lựa chọn tuyệt vời dành cho bạn.

Đặc điểm, đặc trưng sân vườn Nhật Bản

Vườn Nhật Bản đặc biệt chú trọng xây dựng nên một không gian tĩnh lặng, yên bình rất thích hợp để thư giãn, nghỉ ngơi, đắm mình vào không gian thiên nhiên trong lành.

Có những ý kiến cho rằng phong cách vườn Nhật  Bản vay mượn ý tưởng mô hình vườn Trung Hoa, tuy nhiên trải qua nhiều thế kỷ vườn Nhật có phong cách riêng đậm chất văn hóa dân tộc. Vẻ đẹp sân vườn Nhật Bản là biểu tượng cho niềm tin tôn giáo vào đạo Thần Nhật Bản – Shinto và đạo phật. Theo quan niệm của người Nhật, khu vườn lột tả tự nhiên một cách chính xác và thể hiện lòng kính trọng của con người đối với tự nhiên. Vì thế trong hầu hết sân vườn Nhật Bản chủ nghĩa tượng trưng đều được thể hiện.

Những quang cảnh hay địa điểm nổi tiếng được đại diện thu nhỏ trong không gian nhỏ nên rất cô đọng. Vườn Nhật thường bao gồm các loại vật liệu: đá, sỏi, cát, hoa lá, cây cối, hồ nước. Cát, đá, sỏi dùng để mô phỏng cảnh sông hồ, đồi núi. Những làn sóng, con sông được cào bằng sỏi, cát, khối đá cuội là biểu tượng cho hòn đảo nhỏ, cát còn là sự tổng hợp kỳ diệu giữa mây và nước. Trong vườn Nhật, đất là vật liệu làm nền.

Việc thiết kế cây trồng trong vườn Nhật bao gồm cả việc định hình dáng và kích thước cây trồng. yêu cầu các vấn đề trên với khu vườn nhỏ thì càng chặt chẽ.

Trọng tâm của thiết kế vườn Nhật chính là tính đồng nhất và sự cân bằng tạo cho người tham quan cảm giác chan hòa, hòa hợp với thiên nhiên và kiến trúc. Vẻ đẹp của kiến trúc và khu vườn hòa quyện vào nhau, tôn vinh vẻ đẹp cho nhau. Tính đồng nhất tạo cho khu vườn dáng vẻ hấp dẫn thể hiện được khoảng trống, nơi kín đáo, sự cứng rắn nhưng vẫn toát lên vẻ mềm mại, sự vĩnh cửu hoặc lãng mạn.

• Trong thiết kế sân vườn Nhật Bản có vài kiểu mẫu khác nhau:
• Tsukiyama: là loại sân vườn có kích thước lớn dành cho đi dạo.
• Cha Niwa or Roji: Sân vườn trà đạo
• Tsubo Niwa: Sân vườn nhà
• Karesansui: hay còn gọi là sân vườn thiền định – Zen garden, là mẫu sân vườn cát và đá.

Phong cách thiết kế sân vườn Nhật Bản

Mỗi mẫu thiết kế sân vườn lại có phong cách khác nhau:

• Vườn đá Nhật Bản mang phong cách Thiền tông, được dùng nhiều trong trà thất, thiền viện. Đặc biệt vườn kiểu Karesansui chỉ có sự sắp đặt của sỏi, cát, đá thành những hình gợi lên cảm giác biển cả, sông, hồ mà không có sự xuất hiện của nước. Thoạt đầu nhìn khu vườn có vẻ đơn giản nhưng để hiểu được giá trị thực sự ẩn chứa bên trong những hình ảnh tượng trưng thì đòi hỏi người ngắm cảnh phải ngồi trầm tư suy xét.
• Không bí ẩn và cầu kỳ như Karesansui, vườn trà Chaniwa mang vẻ trầm mặc, tôn nghiêm phù hợp với nghi lễ thưởng trà – Chanoyu. Cấu trúc một khu vườn Chaniwa gồm trà thất chính làm trung tâm, con đường mòn nhỏ là nobedan, trên đường đi được tô điểm bằng những cây xanh mướt và bụi hoa rực rỡ. Chaniwa có thêm những đặc trưng khác như bể nước, đèn đá, hàng rào truyền thống được làm bằng tre,nứa.
• Còn đối với Kaiyu-Shikien là loại sân vườn dành riêng cho việc tản bộ nên hầu hết là các công viên.

Trong  tất cả các kiểu mẫu thì đá vẫn đóng vai trò quan trọng trong vườn Nhật. Đá là nền tảng, bộ xương của khu vườn. Trong đó đá được biến tấu thành nhiều chất liệu như thạch đăng lung, móng cầu, đá giậm bước, tường, thủy bồn, đá thấm thủy, sỏi cuội to, đá hộc, đá granite và được trang trí kết hợp hay riêng lẻ tạo thành phông nền cho vườn.

Đá còn giúp phân chia vườn thành nhiều khu vực như không gian riêng tư, mật thất. Những tảng đá có gân đẹp, hình dáng thanh nhã, kết cấu lạ mắt, vẻ ngoài già nua sần sùi, hoàn toàn tự nhiên, bề mặt bám địa y hoặc rêu thì càng thêm giá trị. Đá granite và sỏi cuội to được đánh giá đẹp nhất ; đá thấm thủy thường được dùng đá thấm thủy làm tăng khả năng mọc rêu tạo vẻ đẹp tự nhiên cho khu vườn. Một tảng đá trong vườn Nhật được làm thành quả núi, đất đắp đồi, cây uốn thành cổ thụ gây cảm xúc sâu lắng.

Cát hoặc sỏi được trải rộng toàn vườn tượng trưng cho biển cả mênh mông với những đường lượn sóng, lăn tăn, gợi hình ảnh những con sóng ngoài khơi xa. Cùng với đá, nước là chất liệu đứng thứ hai. Chỉ cần một hồ nước đơn sơ, nhỏ bé cũng khéo léo thể hiện nét huyền ảo, lung linh.

Gắn kết khu vườn là những lối đi quanh co, mảnh, nhỏ, gần nhau diễn tả biển yên, gió lặng. Những đường rộng lớn, cong gợi biển có sóng to, gió lớn, mặt biển dữ dội. Cách trang trí này giống như hình ảnh quốc đảo Nhật Bản được biển bao bọc, nên rất có ý nghĩa đối với người dân nơi đây.Những hòn đá mang vẻ đẹp của phong trần thời gian được xếp nhóm theo số lẻ 3,5,7,9…theo triết lý nhà Phật mang lại may mắn. Nền vườn được trồng cỏ Nhật, cần chú ý là cỏ nhật không chịu bóng và thích không gian rộng. Các loại cây bụi nhiều tầng được kết hợp khéo léo tạo cho khu vườn vẻ đẹp sinh động.

Nguyên tắc thiết kế sân vườn Nhật Bản:

Việc thiết kế sân vườn Nhật Bản dựa theo 3 nguyên tắc: chủ nghĩa tượng trưng, tỉ lệ thu nhỏ và quang cảnh vay mượn. Những thắng cảnh được mô phỏng thu nhỏ với những quang cảnh thực tế để bổ sung cho khu vườn.

Những ưu điểm nổi trội phong cách thiết kế sân vườn Nhật Bản

Sân vườn Nhật Bản là tập hợp các vật thể thiên nhiên được sắp xếp ngăn nắp, thu nhỏ có chủ đích của bàn tay con người.  Có thể nói đó là một loại hình điêu khắc nổi trên mặt đất, tôn trọng mặt đất nguyên thủy.

Khu vườn Nhật Bản truyền thống đem lại cảm giác thanh bình đến lạ lùng, nhưng quang cảnh không khiến chúng ta cảm thấy nhàm chán mà tạo sự tò mò, ngắm nhìn vườn kỹ hơn, lâu hơn để khám phá sự tinh tế, cầu kỳ, ý nghĩa của khu vườn và góc sâu trong tâm hồn.

Bản thân gia chủ vườn Nhật thể hiện là người thanh cao, tôn trọng sự giản dị, hiểu triết lý sống phù hợp với những ngôi nhà có nét kiến trúc hài hòa, đơn giản.

Toàn  vườn Nhật toát lên vẻ đẹp dung dị, hài hòa, mỗi hoa lá cỏ cây, các sự vật trong khu vườn nếu tách riêng thì tầm thường nhưng khi kết hợp dưới bàn tay tài hoa của các nhà làm vườn Nhật Bản thì chúng lại gắn bó mật thiết, tôn lên vẻ đẹp của nhau, rất dung dị, không phô trương.

Những chú ý khi thiết kế sân vườn Nhật Bản

Để có một khu vườn Nhật đẹp, không cần diện tích rộng nhưng đòi hỏi phải có sự tư vấn của chuyên gia cảnh quan, kiến trúc sư.

Cỏ Nhật trồng nền không được trồng dưới tán cây, bàn ghế…